maandag 5 september 2011

Technocratisering van ontluikende liefde in Zweden

Het leuke van leven in Zweden is dat je zo vijftig jaar terug in de tijd bent. Zo woonden wij in een traditioneel geel houten huis op een paardenboerderij, haalden ons drinkwater uit een geneeskrachtige bron en hadden een buurman die smid was. Onze buurman aan de andere kant was jager. Op een avond bracht hij zo maar een paar kilo eland langs waar ik een vorstelijke roastbeef van bereidde terwijl de kinderen op een schapenvel in het knapperend haardvuur tuurden.

En hoewel de kinderen bij nader inzien misschien wel naar Vii Sport tuurden en niet naar het haardvuur, staat cultuur in Zweden nog altijd in de schaduw van natuur. Simpelweg door het gebrek aan mensen en de overvloed aan natuur. Want ook hier verpesten mensen de openbare ruimte natuurlijk met parkeergarages en meubelboulevards. Maar de schaal waarop dat gebeurt, blijft redelijk binnen de perken. Als je de auto's, sneeuwschuivers en computers wegdenkt, bevind je je in Zweden vaak nog midden in de nostalgische wereld van Elsa Beskow, John Bauer, Astrid Lindgren en Carl Larsson.

Nu ik weer temidden van het asfalt leef en er niet meer dagelijks eekhoorntjes en hertjes door mijn tuin rennen, doe ik geregeld de gordijnen dicht en speel dat ik in Zweden ben. Dan kijk ik naar mijn handbeschilderde Dalarna paard en lees ik Dagens Nyheter op de computer, naar Nederlandse maatstaven een meditatief sensatieloze krant. Toen ik daar afgelopen zondag mee bezig was, las ik opeens het volgende:

'Onduidelijke rechtspositie bij jongeren die seks hebben'

'O, god', dacht ik, Ze hebben vast weer iets raars bedacht. Ik voelde dat ik hier eigenlijk geen zin in had. Dat dit bericht mijn hardnekkig romantische beeld van Zweden weer eens wreed ging verstoren. En inderdaad. Wat bleek?

Zweedse jongeren onder de 15 durven geen advies over seks meer in te winnen bij instanties of hun ouders omdat ze bang zijn de gevangenis in te moeten. Zes jaar geleden is er namelijk een wet aangenomen waarbij sex tussen jongeren als verkrachting wordt beschouwd wanneer één van hen jonger is dan 15 jaar. Want iemand van die leeftijd is nog niet in staat om bij zijn volle verstand in te stemmen met seks.

Sinds de wet is aangenomen, komt dit type misdrijf steeds vaker voor. Onlangs werd een 15 jarige jongen die seks had met een 13 jarig meisje veroordeeld tot een schadevergoeding van 1650 Euro, ondanks het feit dat het meisje had ingestemd met de seks.

Nu blijkt het ook zo te zijn dat meisjes hierbij in de praktijk positief gediscrimineerd worden.
Zo werd een 15 jarig meisje dat seks had met twee dertienjarige jongens vrijgesproken. Het hof besloot zelfs dat de jongens het meisje misbruikt hadden om hun sexdebuut te maken. Een ander meisje, een paar jaar ouder dan de jongen onder de 15 waar ze seks mee had, werd aanvankelijk aangeklaagd wegens verkrachting maar uiteindelijk vrijgesproken. Ondanks het feit dat ze zware druk op de jongen had uitgeoefend om seks met haar te hebben.

In de Zweedse berichtgeving verbaast men zich vooral over de discriminatie. Maar mijn verbazing gaat heel ergens anders naar uit: Waarom laten Zweden in het sociale verkeer nooit eens iets op zijn natuurlijk beloop? Waarom kunnen kinderen niet ongecompliceerd met elkaar rommelen zo lang er geen sprake is van geweld of verdriet? Het kan toch nooit de bedoeling zijn dat je je 15-jarige zoon aan zijn verstand moet peuteren dat zijn eerste verkenningen op het sexuele pad mogelijk strafbaar zijn? Wat is het toch een vreemde paradox dat een land dat zo in harmonie leeft met de natuur op sociaal vlak zulke technische onnatuurlijke wetten hanteert.

Zelf heb ik het ook gezien. Met name op ouderavonden waar men werkelijk voor alles een protocol opstelt: Voor pesten, verjaardagen, tractaties, niets wordt aan het toeval overgelaten. Voor mij had dat altijd iets genants. Alsof je zelf niet over voldoende inventiviteit beschikt om ergens een oplossing voor aan te dragen. Maar daar zit hem nou net de crux. Oplossingen bedenken voor sociaal lastige situaties vindt een Zweed beduidend lastiger dan een Nederlander.

Eerst dacht ik nog dat het iets te maken had met geografische omstandigheden. Dat men vanwege sneeuw en lange afstanden zo op zichzelf was aangewezen dat sociale vaardigheden er gewoon bij in schoten. Maar dat zou betekenen dat Canadezen, Siberiërs en Eskimo's met hetzelfde probleem kampen. En daar hoor je toch weinig over. Maar misschien hoor je überhaupt weinig over deze bevolkingsgroepen.

Hoe dan ook, tegenwoordig vermoed ik dat het anders ligt. Dat men in Zweden zo druk is met geld verdienen dat er niemand meer is die het normaal verloop van ontluikende liefdes een beetje in de gaten kan houden. En omdat men in Zweden toch al gewend is dat alles collectief geregeld wordt, kan het liefdesleven van haar burgers daar ook nog wel bij. Het alom geprezen sociaal-economische systeem heeft de Zweden vervreemd van hun natuurlijke sociale gedrag. En dat vind ik jammer. Want daardoor bestaat het romantische Zweden van Elsa Beskow, John Bauer, Astrid Lindgren en Carl Larsson nog wel voor het oog, maar niet in het echt.

Geen opmerkingen :

Een reactie posten